Wil je sneller veranderen? leer dan om te vertragen. Om een verandering te realiseren gaan we hele grote plannen maken en dan heel hard rennen zonder na te denken over welke aanpak en veel reflectie toe te passen. Al snel wordt er gesproken over weerstand bij medewerkers. Een succesvolle transformatie draait om verlangen, vertragen en versnellen.
Arend Ardon doet een oproep om juist te vertragen omdat we zelf onderdeel van het probleem zijn. We herhalen de problemen: in onze aanpak maar ook in wat we willen bereiken terwijl we beter kunnen vertragen om te kijken wat nu echt voor een vloedgolf aan energie zorgt, de routines die ons afleiden en om goed te formuleren welke omgeving we nu echt willen creëren.
Technische veranderingen zijn redelijk voorspelbaar: het probleem, de oplossing en de aanpak zijn duidelijk. Bij adaptieve veranderingen zijn deze maar beperkt voorspelbaar. Kennis en routines uit het verleden voldoen niet meer en zijn mogelijk onderdeel van het probleem. De organisatie is het probleem dus ze moet het zelf oplossen, niet externen. Woorden als uitrollen passen hier dus totaal niet bij. We willen dit soort veranderingen snel doorvoeren en snel resultaat zien. Dit kan je door juist te vertragen.
Een succesvolle transformatie volgt door:
- Verlangen; draait om een perspectief waarin mensen voelen dat ze er toe doen, een wezenlijke bijdrage leveren en erbij horen. Er is leiderschap nodig om een vernieuwend klimaat te creëren binnen de organisatie en om het vernieuwingstraject te laten slagen
- Vertragen; in de aanpak reproduceren we vaak het verleden en handelen we volgens gewoontes. Door te vertragen geef je jezelf de mogelijkheid om patronen en routines te doorzien, het grote geheel te beoordelen en te focussen op wat je echt wil bereiken. Door te vertragen ga je ingesleten gewoontes zien terwijl je van A naar B de taal van B moet spreken en niet die van A.
- Versnellen; Versnellen begint met experimenten die in lijn zijn met het grote verlangen. Hiermee ontwikkel je nieuwe kleine gewoontes. Dan ga je vernieuwen langs de vernieuwende weg. Daarnaast is consistentie belangrijk, dat elk gedrag, elke handeling is in lijn is, doe daarvoor een consistentiecheck.
Met deze acties ga je uiteindelijk heel snel. Een vernieuwend klimaat kan je niet invoeren. Daaraan werk je in het hier-en-nu. Het is niet abstract mar heel concreet.
Stop met “fouten maken mag”. Dit een verwarrende tekst voor ons brein. Eerst alle alarmbellen aanzetten en dan zeggen dat het mag. Door structureel over fouten te praten, zet je steeds in de spanning tussen goed en fout.
Balancerende dynamieken bij een vernieuwend klimaat
Een vernieuwend klimaat kan je niet invoeren. We praten erover in abstracte termen maar het is juist heel concreet, het gaat om jouw gedragen in het hier en nu. Iedereen ruimte, vertrouwen, creativiteit en tolerantie en toch worstelen organisaties met de tegenkrachten. De innovatieve gedragingen zijn één kant van de medaille, aan de andere kant zit balancerende kracht. Zonder oog voor de balancerende kracht worden het uithollende begrippen (pagina 43)
- Ruimte komt met grenzen
- Vertrouwen komt met verantwoordelijkheid
- Gelijkwaardigheid komt met erkenning
- Teamwork komt met eigenaarschap
- Creativiteit komt met discipline
- Fouttolerantie komt met leren
- Durven komt met bezinning
Durf te leiden
Traag versnellen vraagt om persoonlijk leiderschap. “Het gaat over wat je voorleeft, wat je betekent, wie je bent voor de mensen om je heen. Stel jezelf eens de vragen: wiel wil je zijn als persoonlijk leider? wat is jouw verlangen? Wat zijn jouw blokkades? Wat wil je juist uitvergroten? Wat staat jou nu te doen? Dit klinkt misschien vaag maar vraagt om reflectief en krachtig leiderschap. Dit heeft vijf fundamentele kenmerken: vanuit verlangen, intens reflectief, robuust consistent, verdraagzaam, verkennend (pagina 167).
Stel trage vragen
Als laatste doet Arend een oproep om trage vragen te stellen. Als je helder voor ogen hebt wat jij wilt betekenen en wat je identiteit is dan ben je minder overgeleverd aan de hectiek van alledag en de mening van andere. Lees daarvoor ook eens de boeken Socrates op Sneakers van Elke Wiss of Rake vragen van Siets Bakker.